Investigashon riba funshonamentu di partidonan politiko na Korsou 2015
3/20/2015

 

 

 

Investigashon

 

 

 

 

di Inter Continental University of the Caribbean (antes CURISES)

 

riba funshonamentu di partidonan politiko na Korsou 2015

 

 

              

 

18 mart 2015

 

Text Box: Hopi biaha partidonan politiko ta aktua manera Shakespeare a indika den su novela titula “Anthony and Cleopatra” na 1598. Na momentu ku Cleopatra a tende ku Anthony, un amante di dje,  a kasa ku Octavia el a menasa di saka e wowo di e mensahero i hunga bala kune. E mensahero, tratando na skapa su wowonan a bise: ‘Ami ta solamente un mensahero, no ta ami a kasa nan’. Algun di nos partidonan politiko a kustuma di aktua manera Cleopatra, sin bai na analisa ta di kon sierto kosnan ta asina.  Nos ta spera ku ku partidonan, gruponan den nos komunidat lo sa pa kada un analisa i wak kiko un investigashon asina aki por nifika pa nan organisashon.

Kiko nos komunidat ta pensa di nos Gobernashon?

 

Den e siman di 5 di mart 2015 Inter Continental University of the Caribbean (antes CURISES) a start un investigashon riba funshonamentu di e Gobiernu. Metodo ku ta ser usa ta desaroya pa prof. dr. Gilbert  Cijntje ku por ser usa pa realisá tur klase di investigashon komersial i no-komersial na Kòrsou ku un sistema nobo. E sistema nobo aki ta enserá ku ICUC  por hasi un investigashon den un tempu masha kòrtiku di un par di dia. Por usa e metodo aki pa un produkto ku komo kompania bo ta bende i bo tin gana di sa kon hende ta pensa di dje, o pa chek kon hende ta haña bo servisio (aki ta usa un sistema espesial ku yama SERVQUAL ku ta un modelo pa chek kalidat di servisio) o pa chek kon komunidat ta pensa riba tópikonan di relevansha general, manera gobernashon, servisio na entidatnan di gobierno, ets.

E investigashon tin komo meta pa sa kon komunidat di Kòrsou ta pensa riba e aseptashon di kabinete Asjes, partidonan politiko i politikonan.

Ta bon pa bisa ku nos a hasi un investigashon similar na februari 2013. Esei ta hasi posibel ku nos por kompara e situashon di aworaki ku esun di dos ana pasa.

Nos a entrevista un total di 276 (na 2013: 296).

E investigashon a ser hasi dor di un grupo di 9 persona ku a hasi e kolekshon di data. E kolekshon di data a ser kordiná pa Dani Cijntje. E datonan a ser kolekta den tres dia. Ku e metodo nobo aki nos por garantisá ku nos ta kuminsá un investigashon tokante un produkto o servisio, i entrega esaki na e organisashon dentro di un siman. Asina un organisashon por sa algu di su produkto ku e tin riba merkado o un servisio ku e ta duna, dentro di un periodo hopi kòrtiku. Den e kaso di e investigashon aki nos no a hasi esaki pa ningun organisashon. Nos komo organisashon i Inter Continental University of the Caribbean mes ta kubri e gastunan di e investigashon aki.

E metodo ku nos a usa pa kolekta e dato yama Random Digital Dialing. Dor di usa e sistema aki di bel telefonnan selular bo tin e mesun posibilidat di aserka kada respondent. Esaki ta hasi e representatividat grandi. Usando informashon di Census 2011 nos a usa un sistema di ‘peso’ serka e sekso di personanan entrevista pa asina hana un miho representatividat.

Aparte di representatividat mester tene kuenta kon grandi e konfiabilidat (reliability) ta. Esaki ta depende di bo grandura di bo sample i esnan ku realmente kontesta bo preguntanan. Den e kaso aki e non-response pa ku preguntanan di politika semper ta mas grandi. Esaki ta pone ku e sample error ta bira mas grandi den un kaso asina aki. Pa sierto preguntanan ku ta relashona ku politika mester tene bon kuenta ku e porsentahe ta entre 6 pa 9% mas o menos.

Nos preguntanan ku nos a hasi a kubri diferente área manera:

 

  • Preguntanan demográfiko, manera edat, sekso, bario
  • Preguntanan tokante apresio i desapunto pa ku partidonan politiko
  • Preguntanan tokante ministernan
  • Preguntanan tokante politikonan.

 

Nos lo presentá aki e pensamentu di gruponan di respondente, esta kon hende hoben ta pensa, kon hende hòmber o muhé ta pensa. E forma i tipo di investigashon aki tin su desbentaha tambe.  E no ta duna ku eksaktitut tur kaminda kon komunidat kompleto ta pensa riba un sierto tópiko. Mester tene kuenta aki ku ‘komunidat’ no tin UN pensamentu riba tur kos. Hende tin biaha no sa, no ke sa o no ke pa abo sa kiko nan ta pensa.

 

 

 

Kon ministernan ta funshona?

A hasi e pregunta kua ta e minister den e Kabinete Asjes ku segun e respondente ta hasiendo un bon trabou. Nos no a menshona e nomber di e Minister den esaki pero ta e respondente mes mester a menshona e nomber di e Minister si e ta hana ku e Minister ta hasiendo un bon trabou. Riba e pregunta aki nos  a hana varios kontesta ku no direktamente nos por a usa, manera nomber di hende ku no ta minister mas(!!), kontesta manera ‘nan tur’, ‘niun di nan’, ‘mi no sa ainda’, ets. Pero di esnan ku a menshona un nomber di un Minister nos a pone e porsentahe aki bou!! Den esaki nos a kompara e resultado aki ku esun di 2013, kaminda nos a hasi mes un tipo di investigashon.

 

 

Nos por mira ku no muchu a kambia pa Ministernan Navarro i Whiteman. Prome minister Asjes i senora Dick ta mas o menos igual ku 9 i 8% respektativamente. Pa Minister Balborda tin nos ta mira un kambio drastiko, di 2% pa 23%. Ta bon pa komenta e sifra aki. E 23% ta ser influensha hopi paso nos a skohe aki pa trese e sifra aki solamente pa tur hende ku a partisipa i no tur hende ku tabata dispuesto pa kontesta e pregunta. Si nos korehi esei e sifra por hasta bira mas grandi.

Ta logiko ku e kambio grandi aki tin di haber ku e publisidat di momento ku e konflikto entre senor Balborda i lider politiko sr. Davelaar.

 

Kua partido ta hasi un bon trabou?

A puntra tambe e respondente ta kua di e partidonan ku nan ta kere ta hasiendo un bon trabou te ku awor. No a menshona ningun partido su nomber pero ta e persona mes mester a menshona e partido su nomber. Si un hende menshona nomber di un politiko ku ta aktivo den un partido a konta esaki komo nomber di e partido na kua e politiko ta pertense. Tuma bon nota ku no a puntra riba kua partido e persona lo a vota o algu por estilo. Solamente a puntra kua partido ta ahsiendo un bon trabou. Personanan por a skohe pa mas ku un partido.

 

 

 

 

 

 

Ta interesante pa nota ku tur partido a bai patras kompara ku ana 2013. Tin dos eksepshon: esaki ta partido Nashonal i e partido di Omayra Leeflang. Por nota ku e partidonan den koalishon, esta Pueblo Soberano i Pais tur dos a bai patras ku respektivamente 7% i 11%. Den oposishon tambe por mira un kaida chiki di 4% serka MFK i MAN. Sin  duda e konflikto den partido Nashonal a hunga un rol den popularidat pa e partido. Ounke ku e popularidat aki tin dos banda (nos ta mira esaki un bes ora nos wak ta kua partido a desapunta mas tantu) e ta duna muestra di mas atenshon pa e partido. Mester tene kuido den esaki pa nos no bai na interpreta e sifra aki robes keriendo ku esaki ta nifika ku ta vota e hendenan ta bai vota riba un partido. Aki no tin nada di haber ku votamentu pa un partido si o no!

 

 

Kua partido a desapunta mas tantu?

A hasi e pregunta tambe kua partido politiko na bo opinion a desapunta mas tantu te ku awor. Tene na kuenta ku hende por skohe pa mas ku un partido. E partido ku e desapunto mas grandi ta sin duda Pueblo Soberano. 46% di respondente ta hana ku Pueblo Soberano ta esun ku a desapunta pa nan. E porsentahe ta menos ku 2 ana pasa pero ta keda unu hopi haltu sigur si kompara esaki ku e otro partidonan.

 

 

 

Di dos konklushon ku nos por saka for di esaki ku mas hende ta bira desapunta den partidonan politiko i den politika. Ta un tendensha ku nos mester wak masha bon mes pa asina nos komunidat no bira lomba pa politika. Esaki ta rekeri atenshon speshal di tur nos organonan demokratiko den nos pais. Kisas un tarea pa nos Konseho Elektoral di Korsou pa studia esaki?  

 

 

 

Naturalmente tur hende por spekula i analisa ta kon bini e resultadonan pa e partidonan ta manera presenta aki nan. Hasta ta asina ku prome ku nos a hana e sifranan for di kompiuter ya sierto medio a publika ‘sifranan di e investigashon’, sifranan ku nos por nota aki nan sigur no ta kuadra ku nos investigashon. Inter Continental University of the Caribbean ke keda un instituto serio ku ke yuda TUR partido pa pone un spil dilanti di nan. Ku e spil aki i ku outokritika mester por drecha e nivel di nos politika na Korsou.

 

 

 

(c) 2024 - Disclaimer - Privacy Policy Powered by the GRID